Steeds vaker horen we vanuit organisaties die betrokken zijn bij jeugdhulp “we willen iets met de beweging van 0”. Meestal hebben één of meerdere mensen gehoord over ‘grote doelen’ en hoe je op een hoopvolle, nieuwsgierige manier aan kwaliteit kunt werken in de jeugdhulp. Zo ook bij Blijvend Veilig in Amsterdam, waar men werkt vanuit het toekomstscenario kind en gezinsbescherming aan veiligheid, ofwel ‘gewoon prettig thuis opgroeien’.
Sinds een aantal weken is Mirte Forrer, van huis uit gedragswetenschapper en verbonden aan de Beweging van 0, bij Blijvend Veilig aan de slag als teamleider. We vroegen haar hoe het denken in grote doelen en het werken vanuit kwaliteit de doorontwikkeling van de kind- en gezinsbescherming beïnvloedt.
“Bij Blijvend Veilig wordt veel vanuit ‘verdragen en vertragen’ gewerkt. De link naar 0-doelen is in onze organisatie daarmee snel gelegd: 0 uithuisplaatsingen, 0 maatregelen. Niet als absoluut doel, maar als hulpmiddel om focus aan te brengen in het werken vanuit kwaliteit.
Deze focus helpt ons om binnen onze organisatie actief te reflecteren op de vraag hoe we nog beter bij een gezin aan kunnen sluiten en hoe we als professionals beter kunnen ‘verdragen en vertragen’ zodat we niet tot handelen overgaan zonder de betrokkenen en hun situatie daadwerkelijk te begrijpen en gebruik te hebben gemaakt van de verschillende expertise in één team. Op deze manier houden we elkaar steeds scherp op het blijven samenwerken met het gezin rond voldoende veiligheid van alle gezinsleden.
In de proeftuinen kind en gezinsbescherming kunnen we grote doelen in het klein toetsen. Hierdoor is straks de landelijke vernieuwing en innovatie geworteld in de praktijk én vastgelegd in de uitkomsten van de toetsing en het onderzoek. Daarbij ben ik erop gericht dat de kennis die we inzetten een wetenschappelijke basis heeft, zodat we weten wat relevant en effectief is. We maken daarbij steeds de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk in gezinnen. Hiermee brengen we focus aan in de manier waarop we als partners samen om een gezin heen gaan staan.
Focus aanbrengen is belangrijk, want we moeten van alles. Maar we moeten vooral de dingen doen die effectief zijn, die het gezin verder helpen. En we moeten stoppen met dingen doen die niet effectief zijn voor gezinnen, zoals bijvoorbeeld op- en afschalen van gezinnen: van lokale ondersteuning naar gecertificeerde instelling en weer terug naar lokale ondersteuning, enzovoort. We willen veel meer in gezamenlijkheid, met vaste gezichten langdurig betrokken zijn bij gezinnen als de situatie daarom vraagt. Vaste gezichten die met de gezinnen over en weer in vertrouwen werken. En die expertise inbrengen rondom veiligheidsvragen daar waar nodig, zonder hiermee het contact te verliezen met de vaste persoon die vanuit het lokale veld betrokken is bij het gezin. Het samen kunnen verdragen en vertragen is daarom essentieel.
Het team Blijvend Veilig bestaat uit professionals van zes verschillende organisaties die voorheen allemaal op verschillende manieren het handelen rond veiligheid vormgaven. Dankzij de Top-3 methodiek* bespreken en formuleren we de veiligheid in het gezin nu concreter, gerichter en explicieter en zetten hier ook met scherpere focus hulp op in. De Top-3-methodiek zorgt zo voor betere veiligheidsplannen. In plaats van langs elkaar heen te werken, is er nu ruimte voor een gebundelde manier werken aan veiligheid. Ook hier is ‘vertragen’ voor nodig”.
Vanuit de Beweging van 0 juichen we de inzet van gedragswetenschappers op leidinggevende posities toe, zodat professionals vanuit een deskundige blik op kwaliteit gefaciliteerd worden en daardoor de tijd en ruimte krijgen om evidence based te werken. Onterecht leeft breed in het jeugddomein de vooronderstelling dat dit hetzelfde is als het inzetten van bewezen effectieve interventies. Evidence based werken is een zorgvuldig afwegingsproces van professionals waarbij het begrijpen van (het ontstaan van) de situatie van kinderen, jongeren en ouders voorafgaat aan het handelen op die situatie. Dit kost tijd.
Om goed te begrijpen waar hetgeen je op de voorgrond ziet vandaan komt, is inzicht nodig in de achterliggende patronen van het gezin in haar omgeving. Daar hoort bij het begrijpen van de behoefte van opvoeders en kinderen in het hier en nu en hoe die behoefte is ontstaan vanuit hun geschiedenis. De professional raadpleegt hierbij de eigen expertise en die van anderen. Na die analyse volgt het handelen. Dat kan betekenen dat op goede gronden gerustgesteld wordt en niks gedaan, of dat er ondersteuning of behandeling geboden gaat worden. En dat handelen wordt ingevuld met best werkzame kennis en vaardigheden. Ook daarover bestaan misverstanden, want best werkzame kennis en vaardigheden beperken zich niet tot goed beschreven behandelingen. Het gaat ook over gebruik maken van kennis over goed samenwerken, of over het betrekken van naasten. Met als resultaat een aanpak die effectief is en aansluit op de leefwereld van kinderen, jongeren, gezinnen en hun omgeving.
Wil je ook een 0-beweging starten? Kijk dan eens naar ‘De flow van de Beweging van 0’ op de pagina #HOEDAN?
Maak je 0-doel alvast kenbaar op deze website en inspireer hiermee anderen om ook een stap naar voren te doen.
Volg ons op Linkedin, dan blijf je op de hoogte.
*De Top-3 methodiek is ontwikkeld door Sander van Arum en Linda Vögtlander
