Inspiratie

0 gesloten jeugdzorg

Logo 0 gesloten jeugdzorg v7
Houtskool-veer_bewegingvanNUL-yellow
Golflijn_bewegingvanNUL-white
Bv0 – Rapport Jason 2024 04 11

Waar werken we naartoe?

We zien met elkaar in de gesloten jeugdzorg al heel lang dingen gebeuren waar we weinig grip op hebben. En de beïnvloeding is beperkt. We zien angst om ernaar te kijken en het in de volle omvang tot ons door te laten dringen. In de wetenschap dat er mogelijk ook dingen in onze organisatie gebeuren die niet goed zijn voor kinderen.

We willen daarom van ons laten horen en niet in stilte wegkijken. We willen erkennen wat er niet goed gaat, als essentiële stap naar herstel. En we willen herkennen wat er niet goed gaat, met een gedegen analyse onder kansrijke verbeteringen. Gebruik makend van onze gezamenlijke vakkennis maken we een ontwerp voor betere zorg.

Naar aanleiding van het rapport ‘Eenzaam gesloten’ van Jason Bhugwandass kwamen we met de kerngroep van de Beweging van 0 een zondagochtend en drie donderdagvonden bij elkaar om grondoorzaken van ongewenste effecten van gesloten jeugdzorg op te sporen. De 0-plaat hieronder en de vingeroefeningen verder op deze pagina zijn hier een voorbeeld van.

Laat je inspireren en doe dit ook eens met collega’s uit je netwerk.

wave-green
0-plaat gesloten jeugdzorg
wave-gray
Golflijn_bewegingvanNUL-white

2 soorten denksystemen

Daniel Kahneman heeft in zijn onderzoek aangetoond dat in ons brein 2 denksystemen actief zijn: systeem-1 denken en systeem-2 denken.

Systeem 1 is het snel werkende deel, doordat het automatisch, onbewust en moeiteloos gebeurt. Er is geen bewustzijn of controle over. Het werkt reflexmatig. Dit maakt 98% van ons denken uit.

Systeem 2 is het langzaam werkende deel. Dit komt doordat het doordacht en bewust gebeurt. Het is een gecontroleerd denkproces dat moeite kost, ook wel bekend als rationaliseren. Systeem 2 zoekt nieuwe of missende informatie en neemt logisch onderbouwde beslissingen. Dit maakt 2% van ons denken uit.

Aandachtsvolle zorg combineert systeem-1 en systeem-2 denken, waarbij de laatste ons nieuwsgierig maakt, zorgt voor reflectie, tegenspraak actief opzoekt, analyseert voordat je handelt en ervoor waakt dat we met onze beste bedoelingen geen schade aan kinderen en gezinnen doen.

Brain systems
We sluiten kinderen op die zorg nodig hebben

Vingeroefening: waarom sluiten we kinderen op die zorg nodig hebben?

In de jeugdhulp is veel systeem-1 denken terug te vinden bij het oplossen van problemen. De Hervormingsagenda staat er vol mee. Hierdoor blijven we hangen in een groef en handhaven we  de status quo. Het vergt veel moed en doorzettingsvermogen om hier tegenin te gaan.

Tot welke grondoorzaken zouden we komen als we systeem-2 denken zouden toepassen op kenmerken uit de gesloten jeugdzorg waar we ongemak bij voelen? En welke oplossingen (volgens systeem-2 denken) passen bij deze grondoorzaken?

Stel nu bijvoorbeeld dat we de allerbeste topzorg zouden leveren voor jongeren die nu in gesloten jeugdzorg zitten, hoe zou dat eruit zien? En als docenten willen leren om traumasensitief te werken, zouden deze jongeren dan in beginsel niet op school uit hoeven vallen? En als we hun ouders dezelfde topzorg bieden, zouden deze kinderen dan ook weer thuis kunnen wonen en prettig opgroeien?

Laat je inspireren en maak samen een eigen 0-plaat en gebruik de ‘5x waarom’ methode uit de vingeroefening om op zoek te gaan naar andere grondoorzaken.

Vingeroefening: waarom kregen kinderen eerder niet de juiste zorg?

Kinderen in gesloten jeugdzorg verblijven gemiddeld in 6 eerdere instellingen. De redenatie ‘Er moet NU iets gebeuren’ is hier debet aan en een direct gevolg van systeem-1 denken. Wat als we dit eens analyseren en onszelf 5x (of meer) de waarom-vraag stellen … komen we dan tot andere oplossingen?

Ook in het streven naar oplossingen voor grondoorzaken ligt systeem-1 denken op de loer. Voor je het weet bedenk je ‘plannetjes’. Door een ambitie neer te zetten (bijvoorbeeld ‘0 kinderen in gesloten jeugdzorg’) ontstaat er een bredere blik, komt er ruimte voor visie vanuit meerdere invalshoeken en kunnen grondoorzaken in samenhang worden aangepakt.

Hebben we het dan al die tijd fout gedaan?

De Beweging van 0 wil jeugdprofessionals, bestuurders, beleidsmakers en anderen inspireren om met plezier aan ambitieuze jeugdhulp te werken. De vraag daarbij is niet wie er wel of niet iets fout heeft gedaan, maar altijd wat er morgen of over 5, 10, 20 jaar beter kan. Als je je een beeld kunt voorstellen van hoe de toekomst eruit kan zien, vergroot je de kans dat je ernaar gaat handelen.

Eerder niet de juiste zorg

LinkedIn feed